Als je begint met schilderen zullen de termen aquarel, acryl en gouache je om de oren vliegen. Maar wat zijn de verschillen? Met welke kun je het beste beginnen? Terechte vragen! Als je nieuwsgierig bent naar de verschillen en mogelijkheden tussen deze soorten verf, is dit artikel voor jou.

Aquarel: De magie van werken met water

Aquarel is verf op waterbasis. Het woord aquarel, komt af van het Franse aquarelle of vanuit het Italiaanse acquarello / acquarella wat “gewassen tekening” betekent. Bij deze schilderstechniek wordt de verf met een beetje water vermengd om het vloeibaar te maken. Aquarel is een niet-dekkende verf. Je ziet het papier er nog doorheen.

De unieke eigenschap van aquarel is zijn transparantie. Je gebruikt met deze verf geen wit omdat het wit van het papier als vervanging dient. Om witte vlakken in je schildering te creëren hoef je dus enkel de verf er weg te laten of de verf met meer water te vermengen om de transparantie te vergroten.

Qua papier is het belangrijk dat het het water goed op kan nemen. Daarom wordt er speciaal aquarelpapier voor gebruikt, welke in verschillende diktes te verkrijgen is. Doorgaans wordt er 300 grams papier gebruikt.

LEESTIP
Mijn favoriete aquarelpapier

Nog enkele voordelen en eigenschappen

• Je kunt de verf keer op keer weer heractiveren door het weer nat te maken met water
• Het is een zachte verf, waar je vloeibare, zachte, dromerige en natuurlijke schilderingen mee kunt maken. Maar dat sluit het tegenovergestelde niet uit. De verf is ook goed voor mooie felgekleurde kunst.
• Omdat de verf transparant is, kun je dit prima combineren met potloden of fineliners
• Omdat de verf op waterbasis is, zijn je penselen makkelijk schoon te maken (en dus ideaal voor op reis)
• De verf komt in drie vormen. Handige napjes (ook wel ‘pans’ genoemd), in tubes en als vloeibare variant (zoals ecoline)

Enkele nadelen

Hoewel heel persoonlijk, worden de volgende punten regelmatig als nadeel gezien.

• Van de drie soorten verf in dit artikel, is aquarel het duurste
• De vloeibare eigenschappen kunnen wat lastig zijn om onder de knie te krijgen

LEESTIP
Artist grade en Student grade aquarelverf

Gouache: Een beetje van beide werelden

Gouache staat met een reden tussen aquarel en acryl in. Het heeft zowel eigenschappen van aquarel als van acryl. Je kunt het zien als de gulden middenweg. Maar hoe moet je dit dan interpreteren?

Je kunt gouache, dat ook wel plakkaatverf genoemd wordt, het beste zien als een ondoorzichtige waterverf. Oorspronkelijk waren gouache en plakkaatverf twee van elkaar verschillende technieken, maar tegenwoordig zijn ze in betekenis samengevallen.

Om gouache te maken worden grovere pigmenten gebruikt in combinatie met Arabische gom. Sommige merken hebben honing als basis.

Gouache kun je in zowel dikkere als dunne vorm gebruiken. Verdun je de verf met voldoende water dan kun je esthetisch nog steeds een soortgelijk effect bereiken als met aquarelverf. Maar als je het dik aanbrengt, of zelfs rechtstreeks uit de tube, droogt het dekkend op.

Voordelen van gouache

• Gezien de vele eigenschappen en het feit dat de verf ook in handige tubes te koop is, kun je de verf makkelijk meenemen op reis
• Gouache is net zoals aquarel, opnieuw te activeren met water
• Je kunt in principe elke soort penseel gebruiken, omdat de verf makkelijk uit te wassen is.
• Qua prijs is het wat duurder dan acryl, maar in verhouding goedkoper dan aquarel
• Zeker als je in verhouding vaak met water werkt en geen ‘plakkaten’ kun je er lang mee doen

Nadelen van gouache

In tegenstelling tot acrylverf kun je de onderliggende lagen verstoren als je te veel water toevoegt. Het kan dus handig zijn om kleine foutjes te veranderen als je eenmaal weet hoe het zich gedraagt, maar het geduld is niet onbeperkt.

Acrylverf: onbevreesd schilderen

De grootste overeenkomst die acrylverf heeft met de andere twee verven, is dat het in water oplosbaar is. Het grootste verschil is echter, dat het permament droogt wanneer je het eenmaal aangebracht hebt op je canvas. Ook wanneer je de verf flink verdunt met water, zal het na de droging niet meer te heractiveren zijn. En dat is direct een flink voordeel, want je kunt naar hartelust laag over laag aanbrengen. Blijkt je schildering toch niet te zijn wat je wilde, of heb je een foutje gemaakt? Dan kun je er zo overheen schilderen om het te veranderen of te herstellen.

Omdat het permanent opdroogt kun je met acrylverf ook makkelijker kleurverschillen aanbrengen met harde lijnen. Ook kun je zo gemakkelijk lichte kleuren over donkere kleuren aanbrengen.

Een voordeel van acrylverf is ook dat je het op elke soort oppervlakte aan kunt brengen, dus het blijft niet bij een schildersdoek. Je kunt het bijvoorbeeld ook aanbrengen op glas, hout of steen.

Een nadeel van acrylverf kan zijn, dat het snel droogt. Vloeiende bewegingen in je schildering zijn daarom wat lastiger te maken vergeleken met aquarel of gouache.

Qua penseel kun je niet zomaar alles gebruiken. Waar je bij aquarel penselen met dierlijke haren kunt gebruiken, en het bij gouache niet uitmaakt, kun je bij acrylverf het beste synthetische penselen gebruiken. De dikke verf zouden de zachte dierlijke haren kapot maken.

LEESTIP
De penseel: het verschil tussen dierlijke en synthetische haren

Acrylverf is vergeleken met de andere twee soorten, de goedkoopste. Dus ondanks dat het wat minder flexibel is dan aquarel of gouache, kun je er naar hartenlust mee experimenteren.

Conclusie:

Persoonlijk heb ik leren schilderen in de volgorde van de verfsoorten in dit artikel. Dit voelde voor mij het meest logische. Mijn hart heb ik verloren aan aquarel, maar steeds vaker combineer ik aquarel met gouache en verken ik de mogelijkheden met acrylverf.

Hoewel ik in het begin geen fouten durfde te maken, heb ik gaandeweg leren inzien dat het helemaal niet uit maakt. Fouten maken bestaat niet. Het zijn leermomenten en ach, als je deze met een extra laag kunt verdoezelen is sowieso niet zo erg 🙂

Alledrie de verfsoorten hebben hun eigen unieke mooie en minder mooie eigenschappen en het is een kwestie van uitproberen wat bij je past. Mijn tip? Probeer ze allemaal uit!

Maar weet je niet zeker wat je als eerste moet gebruiken of wat je het meeste aanspreekt? Onderzoek dan eens wat jouw idolen gebuiken. Mijn grote favorieten in de schilderskunst gebruiken zelf vooral aquarel dus voor mij was het ook een natuurlijke keuze om daar ook mee te beginnen. Maar uiteindelijk komt het er op neer dat er geen betere leermeester is dan ervaring opdoen. Dus wees niet bang. Ga onbevreesd de uitdaging aan!

Met welke verf ben jij voor het eerst in aanraking gekomen? Heb je ze alle drie al eens geprobeerd? En zo ja, wat is jouw favoriet? Deel het in een reactie!