Misschien heb je er nog nooit van gehoord en is dit de eerste keer dat je er over leest. Of wie weet gebruik je deze techniek altijd wel voor je gaat waterverven. Het opspannen van aquarelpapier. Wat betekent dit, waarom wordt dit gedaan en hoe moet je het doen? In dit artikel leg ik het uit.

Het opspannen van aquarelpapier

Eigenlijk is het niets anders dan weken en rekken van je aquarelpapier. Ikzelf doe dit nooit omdat ik voor een dikkere papiersoort kies tijdens het schilderen. Maar wanneer je dunner / lichter aquarelpapier prefereert, kun je het opspannen van je aquarelpapier toevoegen aan je standaard voorbereiding.

Deze techniek wordt gebruikt om te voorkomen dat het papier uitzet wanneer je natte aquarelverf op het aquarelpapier aanbrengt. Wanneer de verf het papier raakt, zal het oppervlak aan de natte kant uitzetten. De andere kant blijft droog, waardoor je papier begint te buigen of je “poeltjes” water krijgt op je papier, of nog erger: je papier scheurt.

Het opspannen van je aquarelpapier kan op meerdere manieren

Eigenlijk sta je er niet zo bij stil, maar het opspannen wordt op meerdere manieren gedaan en je krijgt er hoe dan ook mee te maken wanneer je gaat waterverven.

Aquarelpapier dat je koopt als blok, is al voorgespannen. Ook bestaan er papierspanners, maar deze worden in Nederland vrijwel nooit gebruikt. De derde manier is degene die ik altijd aanraad wanneer je met losse vellen werkt: Het vast tapen aan je bureau voor je begint te schilderen met schilderstape of washi tape. Dit kan echter alleen met dikker papier. (Gebruik je dunner aquarelpapier dan heb je gegomde plakband nodig)

Om je vaardigheden uit te breiden, en omdat het gewoon ook wel leuk is om eens te testen, kun je een keer gaan schilderen op dun aquarelpapier, en deze vooraf opspannen. Voor het zelf opspannen zijn twee methodes. Voor direct gebruik en ter voorbreiding om later te gebruiken. De voorkeur heeft methode twee, voor later gebruik. Dit zal je papier ten goede komen.

Let op: Het water mag niet warmer zijn dan kamertemperatuur om beschadigingen te voorkomen.

Benodigdheden voor het opspannen van je aquarelpapier

• Latex handschoenen. Geen must maar wel handig. Wanneer natgemaakt is het papier natuurlijk erg poreus. Het kan met gemak vingerafdrukken en huidolie opnemen. Dit zie je niet direct, maar wel wanneer je gaat schilderen. Deze beschadigingen zie je door de verf heen, dus raak tijdens het weken het papier niet aan als je geen handschoenen gebruikt.
• Een ovenplaat met schoon koud water. In je gootsteen kan ook, of ieder andere bak met een platte bodem zolang dit maar groter is dan het papier wat je wil gebruiken.
• Gebruik een spons of een plantenspuit om je papier te bevochtigen als je geen bak hebt.
• Gegomde plakband / papierplakband
• Keukenpapier
• Een stevige waterdichte plaat om je papier op vast te tapen. Ook zorg je er voor dat deze groter is dan je vel. Voorbeelden van platen die je kunt gebruiken: plexiglas, polystyreen bord of gatorboard. Deze zijn vaak verkrijgbaar bij de grotere winkels voor kunst- of kantoorbenodigdheden.

Methode 1: Opspannen van aquarelpapier voor direct gebruik

Als je het papier direct wil gebruiken, neem je een groot penseel of plantenspuit. Doordrenk de voorkant van je papier volledig met water. Wees niet bang dat je te veel gebruikt, je kunt royaal zijn! Draai vervolgens het papier om, en doe hetzelfde aan de achterkant.

Draai je papier weer om en laat het nu ongeveer 15 minuten met de voorkant naar boven liggen. Omdat het papier nu erg delicaat is, zit je er zo weinig mogelijk aan!

Rol nu twee lagen keukenpapier over het vel heen en druk stevig en gelijkmatig op alle delen van je papier om het overtollige water op te nemen. Daarna kun je het keukenpapier weggooien.

Je kunt nu beginnen met schilderen (terwijl je papier nog vochtig is!) Je hoeft niet te wachten tot je papier droog is. Omdat je papier vochtig is, zal deze goed tegen de plaat blijven liggen. Je hoeft nu ook niet zoveel water te gebruiken tijdens het schilderen.

Methode 2: Opspannen van aquarelpapier voor later gebruik

• Vellen van 190 grams of lichter kunnen ongeveer 3 minuten weken.
• Vellen tot aan 300 grams kunnen tot 8 minuten weken.
• Deze techniek zou ik niet gebruiken voor vellen van 300 grams of meer.

Week je papier in de bak met schoon water, of bevochtig deze met de plantenspuit of spons. Als je een spons of plantenspuit gebruikt, zorg dan dat beide zijden goed doordrenkt zijn.

Na het weken leg je het papier voorzichtig op een waterdichte plaat. Gebruik vervolgens een schoon papieren doekje of sponsje om overtollig water van je papier te verwijderen zoals bij de vorige methode beschreven.

Maak nu de gegomde plakband of papierplakband lichtjes nat met een sponsje of penseel. Let erop dat je het niet te nat maakt omdat je anders de lijm wegspoelt. Plak dit vervolgens aan de buitenranden van je geweekte papier en zorg ervoor dat ongeveer 1/4e deel van de randen bedekt zijn.

En nu is het wachten! Laat het papier een nacht drogen. Wanneer je papier droog is staat het goed strak gespannen, en zal het niet gaan kromtrekken wanneer je begint met schilderen. Dit papier laat je zitten tot je schilderij helemaal droog is. Dan kun je het lossnijden van je plaat met een lineaal en scherp mesje.

Wil je de bestaande rand behouden? Dan moet je de tape eerst weer een beetje nat maken zodat je deze voorzichtig van je papier kan trekken. (Zo dicht mogelijk tegen de plaat aan)

Succes en veel plezier met deze techniek!

Heb jij al eens auqarelpapier opgespannen? En gebruikte je het aquarelpapier meteen of heb je het bewaard voor later gebruik?